دانلود گزارش تخصصی آموزش دانش آموزان کم توان ذهنی
فرمت فایل ورد و قابل ویرایش
قسمتی از فایل
مقدمه:
توجه به شناخت و آموزش و پرورش کودکان و دانش آموزان استثنایی و عقب مانده
ی ذهنی یعنی افرادی که به دلایل خاص جسمانی و ذهنی – روانی – عاطفی نمی
توانند از برنامه های عادی آموزشی به نحو مطلوب بهره مند گردد .
از نشانه های پیشرفت و اصالت و قوت و غنای فرهنگ و نظام آموزش و پرورش هر جامعه است .
کوشش در جهت شناسایی و برنامه ریزی و ایجاد تسهیلات آموزشی هر چه بیشتر
برای کودکان و دانش آموزان عقب مانده ذهنی که عمدتاً به دلیل نیاز فوق
العاده از اولویت خاصی برخوردارند ،گامی در تحقق اهداف مقدس انقلاب فرهنگی
است .
مطابق ارقام و آمار بین المللی حدود 10 الی 15 درصد از کل دانش
آموزان سنین مدرسه رو در هر جامعه ای به نحوی از انحاء نیاز به کل برنامه
های آموزشی ویژه و خاص دارند ،در این رهگذر از جمله مسائل و مشکلات و
موانع عمده کمبود قابل ملاحظه نیروی انسانی متعهد و متخصص و آشنا به اصول و
روش های آموزش و پرورش استثنایی است ،در این میان نقش مدیران به عنوان
الگو برای اولیا و مربیان از اهمیت ویژه ای برخوردار است ، زیرا کارآیی و
اثربخشی هر سازمان تا حد قابل ملاحظه ای به نحوه مدیریت و کاربرد صحیح و
مؤثر منابع انسانی بستگی دارد . بنابراین مدیران مدارس کودکان عقب مانده
ذهنی باید به دانش و بینش لازم جهت مواجه شدن و حل مشکلات این عامل پیچیده و
حساس مجهز شوند .
بنابراین ما در این پژوهش به دنبال آن هستیم که
عوامل مؤثر بر عملکرد مدیران در این مرکز آموزشی ع . م . ذ در شهر تهران را
بیابیم و بررسی کنیم . ( سلیمی اشکوری ، هادی ، 1370 ، ص 12 )
بیان مسئله:
امروزه در جهان ،عقیده بهداشت برای همه جنبه عمومیت یافته و به طور مکرر
از شعارهای بهداشتی صحبت به میان آمده است اما متأسفانه ،عملاً با افزایش
روز افزون بسیاری از انواع مشکلات بهداشتی از جمله عقب ماندگیهای ذهنی در
جوامع مختلف مواجه هستیم .
موضوع عقب ماندگی های ذهنی در تمام ادوار
تاریخ و در تمام جوامع و نیز در تمام طبقات مطرح بوده است اما انسان شناخت
چندانی از آن نداشته است . اگر تعداد افراد عقب مانده ذهنی 3%کل جمعیت هر
جامعه را تشکیل دهد ،اهمیت موضوع به خوبی روشن خواهد شد .
بخصوص
هنگامی که ملاحظه می شود در استان اصفهان با در نظر گرفتن جمعیت حدود 4
میلیونی آن نزدیک به 400 هزار فرد معلول جسمی و ذهنی وجود دارد .
در
سال 1347 دفتری به نام آموزش کودکان و دانش آموزان عقب مانده ذهنی در وزارت
آموزش و پرورش ایجاد شد که این امر موجب توسعه مراکز و مدارس استثنائی در
نقاط مختلف کشور گردید . این دفتر تا سال 1357 حدود 8000 دانش آموز (عقب
مانده ذهنی ، نابینا ، ناشنوا ، ناسازگار و تیزهوش ) را تحت پوشش خود قرار
داد .
اکنون در طی سال های گذشته توجه واقع بینانه ،خیر اندیشانه و
عطوفت اسلامی مسئولین ایران و همکاری سازمان های دولتی و ...... با تلاش
های شبانه روزی آنان ما را بر این داشته که این گونه به بیان مسئله مورد
پژوهش خود بپردازیم : بنابراین :
آیا عملکرد مدیران مراکز آموزشی بر پیشرفت دانش آموزان عقب مانده ذهنی تأثیر دارد ؟
( شریفی درآمدی ، پرویز ،1373 ،ص 16 )
ضرورت پژوهش:
تا زمانی که کودک از لحاظ مغزی و بدنی در حد لازم رشد نکرده باشد و تا
موقعی که از نظر کنش ذهنی به اندازه کافی تحول نیافته باشد ،در انجام
فعالیت های حسی – حرکتی و درک مفاهیم عینی و انتزاعی ناتوان است . به همین
دلیل متخصصین علوم تربیتی توصیه می کنند که باید فراگیری مهارت های کلیدی
درسی از قبیل خواندن ،نوشتن و حساب کردن برای کودکان عادی از ابتدای سن
هفت سالگی شروع می شود . بنابراین بایستی به کودکان عقب مانده ذهنی اجازه
بدهیم در سن تقویمی بالاتری نسبت به کودکان عادی ،یادگیری مطالب و مواد
درسی را آغاز کنند و یا مطابق با شرایط بدنی ،سن عقلی و سن تقویمی آنان در
نوع و حجم برنامه های آموزشی تغییرات مفیدی ایجاد نمود تا به عملکردهای
مناسب یادگیری منجر شود . همچنین عوامل دیگر در امر یادگیری آنها مثل تحول
عاطفی ،سازش یافتگی فردی و اجتماعی ،آمادگی قبلی و ایجاد انگیزش ، تمرین و
تکرار ، روش های تدریس و موقعیت یادگیری و ....... از عوامل بسیار مهمی
هستند که مدیران آموزشی باید به آنها بپردازند . پس در نتیجه تأثیر عملکرد
مدیران آموزشی ، در امر یادگیری و پیشرفت این کودکان حائز اهمیت است و باید
به آن پرداخته شود .
( شریفی درآمدی ،پرویز ، ص 142 ، 143 )
هدف تحقیق:
هدف کلی :عوامل مؤثر بر عملکرد مدیران آموزشی مراکز دانش آموزان عقب
مانده ذهنی است ،به عبارت دیگر دلیل انتخاب موضوع نقش و اهمیت ویژه ای است
که عملکرد مدیریت در رابطه با کودکان استثنایی و عقب مانده ذهنی ایفا می
کند .
اهداف جزئی :
1 )بررسی تأثیر مسئولیت پذیری بر عملکرد مدیران مراکز کودکان عقب مانده ذهنی
2 )بررسی تأثیر قدرت و اخلاق سرپرستی بر عملکرد مدیران مراکز کودکان عقب مانده ذهنی
3 )بررسی تأثیر برنامه ریزی و تنظیم آن بر عملکرد مدیران مراکز کودکان عقب مانده ذهنی
4 )بررسی تأثیر قدرت تصمیم گیری بر عملکرد مدیران مراکز کودکان عقب مانده ذهنی
5 )بررسی تأثیر نظارت و سرپرستی بر عملکرد مدیران مراکز کودکان عقب مانده ذهنی
6 )ارائه پیشنهاد در زمینه عوامل مؤثر بر عملکرد مدیران مراکز کودکان عقب مانده ذهنی
روش تحیق :
روش این پژوهش علمی ،مقایسه ای می باشد ،یعنی در این پژوهش محقق ناگزیر
بود ،بر اساس روش مشخصی عده ای را در جهت مطالعه انتخاب نماید .
نمونه گیری ما در مطالعات ناگزیر هستیم از کل جامعه مورد مطالعه نمونه گیری نمائیم . (هومن ، 1374 )
روش تجزیه و تحلیل داده ها
بدلیل آن که هر کدام از گزینه های پرسشنامه عامل جداگانه ای را اندازه می
گیرند و نمی توان از آن یک نمره یا مجموعه ای از نمرات را به دست آورد از
آزمون مجذور کای استفاده شد .
فرضیات تحقیق (5 سؤال مطرح شود )
1 ) آیا مسئولیت پذیری بر عملکرد مدیر در مراکز آموزشی کودکان عقب مانده ذهنی تأثیر دارد ؟
2 ) آیا وجود قدرت و اخلاق سرپرستی بر عملکرد مدیر در مراکز آموزشی کودکان عقب مانده ذهنی تأثیر دارد ؟
3 )آیا داشتن برنامه ریزی و تنظیم آن بر عملکرد مدیر در مراکز آموزشی کودکان عقب مانده ذهنی تأثیر دارد ؟
4 )آیا قدرت تصمیم گیری بر عملکرد مدیر در مراکز آموزشی کودکان عقب مانده ذهنی تأثیر دارد ؟
5 )آیا نظارت و سرپرستی بر عملکرد مدیر در مراکز آموزشی کودکان عقب مانده ذهنی تأثیر دارد ؟
کلید واژه ها
تعریف عقب مانده ذهنی :
در این مورد تعریفی که بیشتر از همه مورد استفاده قرار می گیرد تعریفی است
که توسط انجمن عقب ماندگی ذهنی آمریکا شده و بدین قرار می باشد :عقب
ماندگی ذهنی عبارت است از اعمال هوش کمتر از حد متوسط که همراه با نقص
رفتار انطباقی بوده و در دوران رشد به وجود می آید .
توضیح : اعمال
عمومی هوش توسط آزمون های هوش انفرادی تعیین می شود و اگر نتیجه حاصله 70 و
یا کمتر از آن باشد اصطلاح اعمال هوشی کمتر از حد متوسط به آن اطلاق می
گردد . ( اشکوری ،هادی ،1370 ،ص 31 )
تعریف عقب مانده ذهنی
این تعریف شامل سه مفهوم کلی می باشد که بدین شرح است :
1 ) پایین بودن کنش هوش عمومی : به گفته و مقیاس های وکسلر هوشبهر 69 یا کمتر عقب مانده محسوب می شود .
2 ) رفتار سازشی : اشاره دارد به توانایی فرد در عملکرد مستقل فردی و مسئولیت پذیری اجتماعی .
3 ) دوران رشد و تحول : اشاره به اهمیت سال های حساس رشد و تحول از بدو تولد تا 18 سالگی .( شریفی درآمدی ، پرویز ، 1373 ، ص 19 )
انطباق :
درجه و حدی است که شخص می تواند مطابق معیارهای سنی و فرهنگی – رسیدگی ،
یادگیری استقلال (بدون کمک به دیگران ) و مسئولیت اجتماعی از خود نشان
داده و در صورت لزوم راه و روش دیگری متناسب با آن موقعیت اتخاذ نماید . به
عبارت ساده تر رفتارهای انطباقی انتظاریست که دیگران از توانایی انجام
اعمال مختلف یک شخص دارند . ( سلیمی اشکوری ، هادی ، 1370 ،ص 27 )
مدیریت
منظور از مدیریت فعالیت و عملی است که در موقعیتی سازمان یافته ،برای
هماهنگی و هدایت امور در جهات هدف های معینی صورت می گیرد . مدیریت علمی
تلقی می شود که بر دانش و یافته های علمی ،توانایی هنری ،مهارت فنی و
اخلاق اجتماعی مبتنی است . به عبارت دیگر ، کسی را مدیر می دانیم که بتواند
در محیط کار خود به اقتضای موقعیت ،اصول و یافته های علمی و مهارت های
فنی را هنرمندانه و با رعایت موازین اخلاقی به کار بندد ، مشکلات را حل
کند و هدفی را تحقق بخشد .( علاقه بند ،علی ،1385 ،ص 13 )
مدیریت یعنی هماهنگی منابع انسانی و مادی در جهت تحقق و تکمیل هدف های سازمان .(ج . رونزویک 1974 )
مدیریت در حقیقت عبارتست از اتخاذ تصمیم برای پیشبرد امور . بنابراین
مدیریت یعنی اخذ اطلاعات و تنظیم آنها به منظور انجام عمل لازم سازمانی .
( جی ، دبلیو ،فورستر 1962 )
مدیریت عینی هماهنگی همه امکانات و منابع از طریق عملیات برنامه ریزی
،سازماندهی ،هدایت و کنترل ، بطوریکه هدف های مشخصی تحقق پذیرد .( ال
سپسک 1974 ) (مرکز تربیت معلم ، 1373 ، ص 6 )
سرپرستی : از نظر لغوی
در زبان انگلیسی سرپرست از دو واژه بزرگ و گسترده ، بینایی یا قدرت تصور و
یا قدرت دید تشکیل شده است . بنابر تعریف ، سرپرست به کسی اطلاق می گردد
که دیگران را هدایت و اداره می کند و در سازمان بر خلاف سایر رده های
مدیریتی افراد غیر مدیر را اداره می کند .
(مرتضوی ،1372 ،ص 24 )
سرپرستی
در متون فارسی سرپرست مترادف با سرور ،بزرگ و رئیس می باشد و سرپرستی
به معنای مواظبت ، ریاست و سروری است . سرپرست نیز به کسی اطلاق می گردد که
عهده دار مواظبت و نگهداری اشخاص ،اشیاء و یا سازمان ها و مؤسسات را دارا
می باشد . ( معین ،1371 )
سرپرستی
در فرهنگ آمریکایی از سرپرست
به عنوان فرد پیشرو ،در آلمان از سرپرست به عنوان کارگر پیشرو و در انگلیس
آن را تحت واژه مسئول به کار می برند .
( بتیل ،1985 ،1 – 3 )
خلاقیت :
خلاقیت به مفهوم به کارگیری توانایی های ذهنی برای ایجاد یک فکر یا مفهوم
جدید است . اما نوآوری بیشتر به مفهوم به کارگیری ایده های نوین ناشی از
خلاقیت است که می تواند یک محصول جدید ،خدمت تازه ، یا راه حل جدیدی برای
انجام کار باشد .(مدیریت و اصول پرستی ،دکتر رضا جوادین صفحه 57 )
خلاقیت ، پیدایی و تولید یک اندیشه و فکر نوست و به قدرت ایجاد اندیشه های نو اشاره دارد .
همچنین نویسنده ای دیگر ،خلاقیت را ایجاد آنچه قبلاً وجود نداشته است
می داند . (H.Knoot,1990,11)
کنترل :
کنترل فرآیندی است که مدیران از طریق آن تطابق عملیات انجام شده را با
فعالیت های برنامه ریزی شده ،می سنجد . از این رو در برنامه ریزی فعالیت
های یک سازمان جهت نیل به اهداف اساسی فرآیند کنترل بکار رفته .
